Category: media

door: Barbara Sanders in Vastgoedjournaal, 21/76/2013

Aan de overkant van de Atlantische Oceaan is het breed ingeburgerd: tienduizenden Amerikaanse 55-plussers kiezen er heel bewust voor om bij elkaar te leven. In hun eigen seniorenbastions, achter veilige slagbomen. Zomerkamp voor ouderen, bejaardenreservaat, grijs getto… Of gewoon een fijne en veilige woonomgeving voor leeftijdgenoten, met hun eigen specifieke woonwensen?

Een grote groep Nederlandse ouderen zag het tien jaar geleden wel zitten om onder ‘ons soort mensen’ te wonen. “De marktvraag was er wel degelijk”, zegt initiatiefnemer Alex Sievers, en directeur van het bedrijf Beyond Now, nu. “Grote vastgoedpartijen haakten al snel aan. Maar de afwachtende houding van overheden en onwennigheid van het projectteam om senioren daadwerkelijk zelf te betrekken bij de ontwikkeling zorgden voor vertraging op vertraging”, vertelt hij.

De crisis bleek de nekslag. Met als gevolg dat het zo zorgvuldig in 2003 door Alex Sievers in de grond geplante zaadje nimmer tot bloei kwam. Toch liet het idee van een Nederlandse seniorenstad hem niet los. Bang dat de belangstelling zou wegebben is hij nooit geweest. Onderzoeken en enquêtes wezen keer op keer uit dat 15-25% van de vijftigplussers hun dagen wel wilde slijten in een moderne op ouderen gerichte woonomgeving. Hij werd gesterkt door het feit dat hij regelmatig gebeld werd door fitte maar eenzame 55 plussers die vroegen wanneer die speciale wijk voor hen er eindelijk zou komen.

Eerste contouren al in kaart gebracht
Vorig jaar heeft Sievers samen met stedenbouwkundigbureau Inbo, projectontwikkelaar Blauwhoed en Syntrus Achmea Real Estate & Finance als mogelijke eindbelegger, het project nieuw leven ingeblazen. “Een enthousiast team van professionals, mensen die er echt voor gaan. De eerste contouren van Seniorenstad zijn al in kaart gebracht.”

Op dit moment voert het team gesprekken met bestuurders in vier regio’s. De locaties zijn gekozen naar aanleiding van een enquête onder geïnteresseerde senioren. De zuidrand van de Veluwe is tot nu toe favoriet voor een eerste seniorenstad. Dat sterkt het team in de gesprekken die daar momenteel worden gevoerd. Gemeenten reageren volgens Sievers enthousiast, maar er is ook angst voor segregatie en uitsluiting van mensen.

“Een slagboom naar Amerikaans model komt er zeker niet, veel te duur”, grapt Sievers. Om vervolgens op serieuze toon verder te gaan: “In een willekeurige vinexwijk met jonge gezinnen en krijsende koters worden ouderen vaak weggezet als ziek, zwak en misselijk. Daar vinden zij geen band met de buren.” Senioren kwijnen dus niet zelden weg achter de geraniums. “Wij willen juist een woonomgeving ontwikkelen waar 55-plussers graag naartoe willen, waar ze zich veilig en thuis voelen. Waar ze die geraniums gaan planten, in plaats van erachter te kruipen.” Dus geen wijk uitsluitend voor mensen die niet helemaal fit meer zijn en waar het alleen maar om zorg draait. “Het gaat om een goede leeftijdsmix van bewoners boven de 55 jaar die verbinding zoeken met elkaar, met de natuur en met aanwezige voorzieningen. Die samen langer actief willen en kunnen blijven en genieten van het leven.”

Syntrus Achmea mogelijke eindbelegger huurwoningen
Vanuit die gedachte zijn de kernwoorden – verbinden, genieten, ontplooien … leven! – ontstaan. Ouderen willen behalve gezelligheid, ook iets geven. Het moet niet alleen om materialistisch denken en handelen gaan. Ze willen iets “nalaten”, stelt Sievers. Bij Seniorenstad zijn zinvol leven en duurzaamheid belangrijk. De initiatiefnemer ziet ruimte voor ‘groene’ experimenten zoals een autoluwe wijk, waar elektrisch vervoer de boventoon voert. Sievers benadrukt dat het niet draait om het realiseren van een ‘ideale grijze samenleving’. Want: “Om een goede dynamische seniorenstad te kunnen bouwen heb je omvang nodig. Het is zeker geen woongroep.”

De ontwikkeling zal uit huur- en koopwoningen bestaan in nader te bepalen aandelen. Cocreatie staat centraal. Daar boekt projectontwikkelaar Blauwhoed al veel succes mee. “Wij weten veel, maar niet alles. Daarom is de input van de doelgroep van groot belang”, vertelt Sievers. Al is het geen cpo-project. Syntrus Achmea Real Estate & Finance, dat nu veelal belegt in het middensegment van de huurmarkt, onderzoekt de mogelijkheden om dit soort projecten toe te voegen aan de portefeuille. Volgens Sievers zal er meteen fors geld moeten worden gepompt in de aankleding van een nieuwe wijk.

Want het is niet de bedoeling dat mensen jarenlang in een bouwput wonen en verstoken blijven van allerlei voorzieningen. “En dat vraagt om een andere kijk op exploitatie. De stad zal sterk moeten leunen op vrijwilligerswerk om de voorzieningen exploitabel te houden”, weet Sievers. “Bewoners zullen dus zelf de handen uit de mouwen moeten steken.“

Orgware is grootse hindernis
Volgens de BeyondNow-directeur is dat aspect, naast een aantal macro-economische omstandigheden, meteen de grootste uitdaging in het hele verhaal. “Het grootste obstakel is niet de hardware (stenen stapelen) of de software (marketing), maar de orgware. Zorgen dat deze wijk een soepel geoliede machine blijft.”

Op de vraag waarom er geen corporaties betrokken zijn bij de plannen zegt Sievers dat veel sociale huisvesters door de nieuwe heffingen geen geld hebben om te investeren. Kans dat er zonder initiële investeringen van die sociale huisvesters wel eens een elitair dorp, het domein van welgestelde babyboomers, zou kunnen verrijzen, bestrijdt Sievers met klem. “Bedoeling is juist dat mensen van alle rangen en standen zich er straks thuis voelen.”

De realiteit is dat senioren graag samen iets willen en misschien ook wel moeten, met de afnemende verzorgingsstaat. Dat besef zal de ontwikkeling en bouw van seniorensteden een behoorlijke duw in de rug geven. Sievers: “Zo’n wijk biedt een oplossing voor vraagstukken op het gebied van welzijn en zorg. Bovendien geeft het de woningmarkt die broodnodige zet.”